Dienst Vreemdelingenzaken, het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en Staatlozen, Fedasil en de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Dit zijn de vier instanties die actief zijn op het gebied van asiel en migratie in België en bijgevolg zullen tussenkomen tijdens de Belgische asielprocedure. Maar weet je ook wat deze precies doen in de praktijk?
Wanneer een asielzoeker aankomt in België, kan hij een asielaanvraag indienen bij de Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel. Deze dienst zal vervolgens de asielaanvraag registreren. De DVZ-medewerkers zullen vragen stellen aan de asielzoeker met betrekking tot zijn identiteit, herkomst en de reisweg. Ook zullen ze willen weten waarom de asielzoeker is gevlucht uit zijn land van herkomst.
Vervolgens zal de Dienst Vreemdelingenzaken bekijken of België verantwoordelijk is voor de asielaanvraag. Het is echter mogelijk dat een ander land van de Europese Unie verantwoordelijk is voor de asielaanvraag. Wanneer de Dienst Vreemdelingenzaken besluit dat België de asielaanvraag moet behandelen, zal het dossier doorgezonden worden naar het Commissariaat-Generaal.
Het Commissariaat-Generaal neemt een belangrijke plaats in tijdens de asielprocedure. Zij zijn namelijk de dienst die zullen beslissen of de asielzoeker erkend zal worden als vluchteling, de subsidiaire bescherming zal krijgen of beslist dat de asielzoeker geen internationale bescherming nodig heeft. Deze beslissing is gebaseerd op basis van een interview die wordt gehouden met de asielzoeker. De “protection officer”, de medewerker van het Commissariaat-Generaal, zal tijdens dit interview verschillende vragen stellen die betrekking hebben op de identiteit, afkomst, reisweg en het vluchtverhaal. De vragen die eerder werden gevraagd bij de Dienst Vreemdelingenzaken fungeren bijgevolg als een voorbereiding van dit interview. Het is dus heel belangrijk dat de asielzoeker de volledige waarheid zegt en zoveel mogelijk informatie verschaft. De geloofwaardigheid van zijn asielrelaas kan hij sterk maken door bewijsstukken. Deze zijn zeer belangrijk in de asielprocedure. Mogelijke bewijsstukken zijn een paspoort, een identiteitskaart, een geboorteakte, bewijsstukken die het vluchtverhaal hard maken,… De vragen die gesteld worden, kunnen echter moeilijk, diepgaand en gedetailleerd zijn. Daarnaast duurt dit interview veelal enkele uren. Het is zelfs mogelijk dat de asielzoeker op een andere dag zich opnieuw dient te presenteren bij het Commissariaat-Generaal om verdere onduidelijkheden op te klaren. Tijdens het onderhoud kan de asielzoeker zich laten bijstaan door een advocaat, een tolk en een vertrouwenspersoon. Vervolgens zal het Commissariaat-Generaal de asielaanvraag en dus het asielrelaas onderzoeken. Tot slot zal er beslist worden of de asielzoeker internationale bescherming zal krijgen of niet.
Fedasil (voluit: Federaal agentschap voor de opvang van de asielzoekers) is een instantie die verantwoordelijk is voor de opvang van de asielzoeker tijdens de asielprocedure. Fedasil zal de asielzoeker een opvangplaats verlenen. Dit kan een opvangplaats zijn van het Fedasil of van een partnerorganisatie zoals het Rode-Kruis. Bij het aanwijzen van een opvangcentrum worden onder andere de gezinssamenstelling, de leeftijd van de kinderen, de gezondheidstoestand van een persoon,… in aanmerking genomen. Het is ook mogelijk dat wanneer men geconfronteerd wordt met kwetsbare personen zoals zwangere vrouwen of personen met een handicap, zij naar een opvangplaats worden gestuurd waar er aangepaste begeleiding is voorzien. In het opvangcentrum zal de asielzoeker worden bijgestaan door een sociaal werker, die de persoon zowel in het dagelijkse leven, als tijdens de asielprocedure zal helpen in zijn of haar noden. De asielzoekers kunnen nog rekenen op medische, psychologische en maatschappelijke begeleiding in het opvangcentrum.
Tot slot is er nog de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. Dit is een speciale rechtbank, waar asielzoekers naartoe kunnen gaan indien ze het niet eens zijn met de beslissing van het Commissariaat-Generaal. De Raad kan de beslissing van het Commisariaat-Generaal bevestigen, veranderen of de zaak terugsturen naar het Commissariaat-Generaal en een nieuw onderzoek eisen.
