Iedere dag maken mensen overal ter wereld gedwongen een van de moeilijkste beslissingen uit hun leven: het verlaten van hun thuisland in een zoektocht naar veiligheid en een betere toekomst.
Er is veel debat en onduidelijkheid over wanneer iemand een vluchteling, asielzoeker of migrant is. Niet alleen worden de termen door elkaar gebruikt, helaas gebeurt het ook (te) vaak dat vluchtelingen onterecht worden gelabeld als ‘economische migranten’ of ‘gelukszoekers’. Vluchtelingen zouden niets liever willen dan terugkeren naar hun eigen huis en haard, maar kunnen dit simpelweg niet omdat ze gevaar lopen door bijvoorbeeld politieke vervolging of oorlog.
Migrant
Het woord migratie is eigenlijk een benaming voor het verhuizen van plek naar plek buiten de landsgrenzen. Denk aan (seizoensgebonden) werk, verhuis omwille van een opleiding of in het huwelijksbootje treden met een buitenlandse partner in het buitenland. Er zijn veel migranten die niet gedwongen worden om hun thuisland te verlaten, maar vaak vertrekken met hoop op een beter leven en op zoek naar een betere toekomst.
Dit doen ze alleen of samen met het gezin. Zij zijn vrij om terug te keren naar huis wanneer ze willen. Mensen die een grens oversteken, worden migranten genoemd. Echter zij die leven met gegronde angst voor vervolging als ze naar hun thuisland zouden terugkeren, noemen we vluchtelingen.
Vluchteling
Een vluchteling is een persoon die gedwongen is haar thuisland te ontvluchten vanwege oorlog, geweld of vervolging. In verschillende gevallen plotseling en zonder voorafgaande waarschuwing. Ze kunnen niet naar huis gaan totdat de omstandigheden in het land van herkomst veilig is. De oorzaken voor vervolging kunnen godsdienst, politieke overtuiging, seksuele voorkeur zijn of het kan of je behoort tot een bepaald etnische groep. Een officiële instantie zoals de overheid of de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties bepaalt of een persoon die internationale bescherming zoekt een vluchteling is volgens de definitie van het Vluchtelingenverdrag. Hij of zij die de vluchtelingenstatus krijgt wordt beschermd door internationale verdragen en overeenkomsten.
Asielzoeker
Een asielzoeker is een persoon die op de vlucht is en die internationale bescherming zoekt, echter van wie de asielaanvraag nog niet behandeld is. Een asielzoeker kan alleen bescherming aanvragen in het land van aankomst. Vervolgens moet men in staat zijn om te bewijzen dat ze voldoen aan de criteria om beschermd te worden als vluchteling. Soms worden mensen die arriveren aan een grens afgeschilderd als ‘illegale’ vluchtelingen of migranten, maar in werkelijkheid is het oversteken van een internationale grens om asiel aan te vragen niet illegaal, en zou volgens internationale afspraken iedere asielaanvraag op zijn minst gehoord moeten worden middels een asielprocedure.
